Hệ thống treo trên ô tô là gì? Các loại hệ thống treo phổ biến nhất trên ô tô

Hệ thống treo của xe ô tô không chỉ giúp bạn vận hành xe êm ái hơn mà trên thực tế, nó còn là một thành phần tối quan trọng mang đến sự an toàn khi lái xe. Và nếu không có nó, lốp và phanh của bạn cũng sẽ không hoạt động.

Trong khuôn khổ bài viết này, Daily Auto sẽ giải thích cho bạn về các loại hệ thống treo cơ bản và cách thức hoạt động của chúng.

Nội dung

Hệ thống treo trên ô tô là gì?
Hệ thống treo trên ô tô có gì?
Bộ phận đàn hồi (Lò xo)
Bộ phận giảm chấn
Các loại hệ thống treo ô tô
Tại sao cần phải biết các loại hệ thống treo khác nhau?

Hệ thống treo trên ô tô là gì?

Nói một cách đơn giản, hệ thống treo là bộ phận có tác dụng khử hầu hết các lực mà ô tô tác động trên đường, đảm bảo cabin không bị chấn động. Đó có thể đến từ những tảng đá nhỏ trên đường hay những ổ gà lớn.

Tuy nhiên, công việc của hệ thống treo chưa dừng lại ở đó. Nó còn có nhiệm vụ tối đa hóa ma sát giữa lốp xe và mặt đường, mang lại sự ổn định khi lái và đảm bảo sự thoải mái cho mọi người ngồi trên xe.

Nói một cách chi tiết hơn, hệ thống treo của ô tô thực chất là một phần của khung xe, bao gồm tất cả các hệ thống quan trọng nằm bên dưới thân ô tô. Các hệ thống này bao gồm: khung xe; hệ thống treo; hệ thống lái; các lốp và bánh xe giúp thực hiện 6 chức năng cơ bản sau:

Duy trì chiều cao đi xe chính xác;
Giảm ảnh hưởng của lực xung kích;
Duy trì căn chỉnh bánh xe chính xác;
Hỗ trợ trọng lượng xe;
Giữ cho lốp xe tiếp xúc với mặt đường;
Kiểm soát hướng di chuyển của xe.

Hệ thống treo trên ô tô có gì?

Về cơ bản, hệ thống treo đi kèm với 2 thành phần cơ bản, đó là lò xo và bộ giảm chấn.

Bộ phận đàn hồi (Lò xo)

Lò xo đàn hồi dạng lá nhíp

Hầu hết các hệ thống treo của ô tô hiện đại đều sử dụng lò xo cuộn thép – mỗi bánh một cái. Tuy nhiên, nếu bạn nhìn vào gầm của một chiếc ô tô cũ hơn hoặc một chiếc xe bán tải, thay vì lò xo cuộn, bạn sẽ thấy những dải kim loại xếp chồng lên nhau. Đây là những chiếc lò xo lá, hay còn gọi là lá nhíp.

Một loại lò xo khác cũng không thực sự giống lò xo chút nào được gọi là thanh xoắn. Đó là một đoạn kim loại dài được gắn vào xe ở một đầu và phần còn lại của hệ thống treo ở đầu bánh xe.

Bộ phận giảm chấn

Các loại giảm chấn

Lò xo có khả năng nén và hấp thụ năng lượng tốt nhưng giải phóng năng lượng thì không tốt. Bởi nó có xu hướng bật trở lại một cách không kiểm soát. Trong một chiếc ô tô, hành động thiếu kiểm soát đó sẽ làm hỏng quá trình di chuyển và xử lý của xe.

Tuy nhiên, nhược điểm này đã được bộ giảm chấn (thường được gọi là bộ giảm xóc) khắc phục. Nó giúp bảo vệ khung xe khỏi lực chói tai gây ra khi bánh xe va chạm mạnh. Và chúng cũng giúp đẩy bánh xe trở lại mặt đường.

Tùy thuộc vào loại hệ thống treo mà bộ giảm chấn nằm gần lò xo hoặc bên trong lò xo. Dù là loại nào thì công việc của nó cũng là giải phóng năng lượng của lò xo một cách có kiểm soát.

Về cấu tạo, bộ giảm chấn bao gồm 2 phần. Phần trên cùng được gọi là ống ngoài. Nó được nối với khung của ô tô và chứa một pít-tông. Còn nửa dưới được gọi là ống dự giữ, chứa đầy chất lỏng thủy lực và thường được bắt vít vào trục xe.

Khi ô tô đi qua một chỗ xóc, trục xe tăng lên, nén lò xo và buộc pít-tông chuyển động xuống xuống. Chuyển động này sẽ đẩy chất lỏng đi lên và xuyên qua các lỗ nhỏ trên pit-tông. Ở thời điểm tiếp theo, pít-tông sẽ tăng trở lại khi lò xo bật lại. Lúc này chất lỏng đổi hướng và quay trở lại ống dự trữ.

Các loại hệ thống treo ô tô

Lò xo và bộ giảm chấn là những bộ phận cơ bản của hệ thống treo. Cùng với các bộ phận khác được phối kết hợp để tạo thành các loại hệ thống treo cơ bản, sử dụng trên các xe khác nhau.

Hệ thống treo phụ thuộc

Hệ thống treo phụ thuộc (không độc lập) là nơi các bánh xe bên trái và bên phải dùng chung một trục rắn có gắn lò xo lá và một van điều tiết ở mỗi đầu. Nếu một bên của chiếc xe uốn cong theo một hướng nhất định thì bên kia sẽ đi theo vì sự phụ thuộc.

Hệ thống treo này khá phổ biến trên những chiếc SUV và xe bán tải như: Toyota Forunter; Ford Everest; Ford Ranger; Chevrolet Colorado…

Đặc điểm của hệ thống treo phụ thuộc là cảm giác chói tai trên toàn bộ trục sau nếu một bánh xe va vào một vết xóc. Và lực tác động 1 bên của xe cũng sẽ ảnh hưởng đến bên kia. Nhìn chung, hệ thống này là thô sơ nhưng hiệu quả về chi phí.

Hệ thống treo bán độc lập

Hệ thống treo bán độc lập hay còn gọi là hệ thống treo chùm xoắn, cho phép chuyển động của một bánh xe có thể ảnh hưởng đến bánh xe khác. Nó thường được sử dụng trên các xe dẫn động cầu sau như: Toyota Corolla Altis, Toyota Vios… Về ưu điểm, nó có những tính năng tuyệt vời: thiết kế đơn giản; trọng lượng nhẹ; giá thành rẻ và độ bền cực tốt.

Hệ thống treo độc lập

Ở một chiếc xe có hệ thống treo độc lập, mỗi bánh xe – thường là cặp bánh trước – được gắn riêng vào thân xe. Do đó, cho phép nó di chuyển độc lập với cặp bánh còn lại.

Mỗi bánh xe của hệ thống treo độc lập có phản ứng khác nhau với điều kiện đường xá, có nghĩa là va chạm ở bên này sẽ không gây ra phản ứng ở bên kia. Điểm hấp dẫn của hệ thống treo độc lập là chất lượng lái mà nó mang lại. Đó là một cách thoải mái hơn nhiều để đi lại.

Có nhiều loại hệ thống treo độc lập khác nhau trên ô tô hiện đại, trong đó phổ biến nhất bao gồm: Hệ thống treo MacPherson; Hệ thống treo xương đòn kép; Hệ thống treo đa liên kết…

Hệ thống treo MacPherson

Được đặt theo tên của kỹ sưa General Motors, người đã thiết kế ra nó. Hệ thống treo độc lập này có dạng một van điều tiết bên trong một lò xo cuộn. Phần trên của van được gắn vào tháp pháo treo (bạn có thể nhìn thấy khi nâng nắp ca-pô lên). Còn phần dưới được gắn vào trung tâm bánh xe.

Nhìn chung, hệ thống này nhỏ gọn, nhẹ và hiệu quả, có thể được sử dụng ở phía trước hoặc phía sau xe và đặc biệt hữu ích cho các xe dẫn động cầu trước như:

Hệ thống treo xương đòn kép

Hệ thống treo xương đòn kép là một loại hệ thống treo trước phổ biến khác. Nó còn được biết đến với tên gọi là hệ thống treo chữ A, thường sử dụng 2 tay đòn hình xương đòn (một lắp ở vị trí khung và một ở bánh xe). Trong khi đó, lò xo cuộn và van điều tiết nằm trên một thanh chống được liên kết với xương đòn dưới cùng và khung xe. Hệ thống này thường phổ biến trên các mẫu xe lớn hơn.

Hệ thống treo đa liên kết

Sử dụng 3 hoặc nhiều cánh tay bên và 1 hoặc nhiều cánh tay dọc có thể được tạo góc theo bất kỳ hướng nào, cho phép thỏa hiệp tốt hơn giữa việc di chuyển và xử lý. Chúng thường được sử dụng trên những xe có hiệu suất cao của Audi, BMW, Mercedes-Benz…

Hệ thống treo khí nén

Hiện nay, ngày càng nhiều những chiếc xe sang và SUV được trang bị hệ thống treo khí nén. Đây là một hệ thống sử dụng lò xo không khí (thường là thùng chứa đầy không khí) thay cho lò xo cuộn thép truyền thống. Khi mỗi lò xo không khí di chuyển lên hoặc xuống, hệ thống sẽ loại bỏ hoặc thêm không khí để duy trì sự thoải mái và giảm thiểu việc thân xe nghiêng ở các góc.

Nó được điều khiển bởi bộ vi xử lý mạnh mẽ, có thể làm cho các lò xo không khí hoạt động riêng lẻ hoặc cùng nhau. Nhờ đó, nó cung cấp khả năng tự cân bằng cho xe hoặc thậm chí nâng xe lên trên mặt đường, và cũng có thể hạ thấp xe để cải thiện độ ổn định, cũng như mức tiêu hao nhiên liệu.

Hệ thống treo thích ứng

Thay vì sử dụng những pit-tông thủy lực đơn giản, phản ứng với chuyển động của lò xo ô tô, bộ giảm chấn của hệ thống treo thích ứng có thể kiểm soát mọi tình huống một cách thông minh bằng cách sử dụng điện từ để kiểm soát dòng chảy của chất lỏng bên trong van điều tiết.

Cụ thể, khi dòng điện chạy qua chất lỏng thủy lực, nó có thể thay đổi độ nhớt hoặc độ dày của nó ngay lập tức theo lực tác động lên van điều tiết.

Tại sao cần phải biết các loại hệ thống treo khác nhau?

Là một chủ sở hữu ô tô, điều quan trọng là phải biết loại hệ thống treo trên ô tô của bạn vì thông tin này rất hữu ích trong quá trình bảo trì và bảo dưỡng. Nó cũng giúp bạn biết cách bảo dưỡng các thành phần khác của hệ thống treo, chẳng hạn như giảm xóc và lò xo.

Bạn có thể tìm hiểu thêm về các bộ phận khác nhau trên ô tô tại ĐÂY.